Veldblom leen ‘n blaadjie

Vanoggend voel ek minder roos en meer veldblommetjie. Net na nege en dis reeds 32 grade selsius, hierdie hitte smelt my grimering en maak dans walms op mouters se bakwerk. Hierdie über moutertjie se lugversorger is lankal kapoet en die vensters hang halfmas oop. In slak verkeer kan ek rustig terugsit en die bont spul van Akkra se strate bekyk.

Afrika skrik mos nie vir kleur nie, mense se modestyl is die rede vir goeie vermaak. Die jongere geslag se meisiekinners is loshande die voorlopers vir waaghalsigheid. Hulle moor hulle-self deur op absurde hoëhakke en lykra rokke die oneweredige sypaadjies aan te durf. Dit veroorsaak ‘n ketting reaksie van dapper jongmanne op soos wafferse poue te probeer kersvashou. Salmpienk spanbroeke en hemde in helder spatsels van blou en groen, met bygaande punt blink skoene en donkerbrille is algemeen. Die ouer dames dra tradisionele bont Afrika rokke en kopdoeke, en die ouer mans dra vaal formele pakke of netjiese langmouhemde en langbroeke.

Akkra se ses miljoen plus se mense slaap min. Lank voor sonop, begin die verkeer se druk opbou. Vrouens sit om kospotte op sypaadjies en berei vetkoeke en gebraaide kositems net daar voor. By elke robot, is die gemiddelde 3-minuut wagtyd genoegsame tyd om straatkos, toiletpapier, motorplakkers, Bybels, CD’s, tafeldoeke, kougom, selfoonlugtyd, krafkabels, aan te koop. As dit draagbaar is, kan jy dit sekerlik iewers deur jou venster aankoop. Straatverkopers met ‘n glimlag teen vroegaand verbaas my altyd. Dink jou in hoeveel keer per dag daar vir hulle “nee” gesê word! Daar is honderde van hulle, van voor sonopkoms tot laataand. Elke nou en dan spat en hol hulle dat jy net plakkies sien waai, want dan kom die lokale polisie die smouse verjaag, maar môreoggend is hulle terug, met groot glimlagte.

Dit neem lank om al die bedelaars gewoont te raak. Blindes word deur jong kinders by verkeersligte rondgelei, hulle klop-klop aan jou venster en prewel ‘n onsamehangende gesanik en druk ‘n bakhand onder jou neus in. Polio is baie algemeen hierlangs, en halwe mense op skaatsplanke rits behendig deur verkeer en klop-klop aan die mouter se bakwerk, bakhand op wiel hoogte. Lammes trek hulleself tussen rye mouters deur met rolstoele wat hulle soos fietstrap voor hulle roei. Na etlike weke herken jy dieselfde Niger-bedelaars. Iewers onder ‘n koeltetjie sal die ouers met skrefie oë sit, terwyl kinders tussen 3 jaar tot so 12-jaar op 4×4 motor’s se opklimtrappe spring en ‘n paar meter saamry. Hulle gryp voetgangers onverwags en slaan hulle arms om hulle bene of hang aan hulle arms. Mense gooi ‘n paar munte en skarrel om weg te kom. Party verskree hulle en ander versnel met ‘n berekende pas en igroneer hulle.

 

Met daaglike druk verkeer sien ek min ernstige ongeluke, mense skraap mekaar se mouters, en soentjie mekaar se buffers. Dan spring die bestuurders uit en gil en skree, soos klokslag vergader ‘n bondel en almal pleid vir vrede, en sodra die bestuurders stoom afgeblaas het, verdwyn die skare en kruip die verkeer weer aan. Groot strate se toestande is beter as wat mens verwag deur die stad, maar die woonbuurte en agterstrate is haglik. Langs elke pad is onooglike diep rioolvore, en hier en daar is daar metaal stawe wooroor mens kan ry.

Dikwels sien jy ‘n lendelam lorrie met ‘n agterwiel vasgeval in so sloot. Daar is geen wetgewing rakende verkeershobbels nie, en elke Jan-Rap-en sy Maat, lê hobbels neer voor sy werksplek, die een hoër en ronder as die vorige ene. Dit verstom my hoe mense Rolls Royse en Ferrari’s rondry want dis verregaande om vinniger as een minuut meer as 70km per uur te ry, of 3km sonder om oor ‘n berg van ‘n hobbel te ry!

 

Praat van mouters, kom na Akkra om uitspattigheid te beleef. As daar ‘n oorvloed van geld iewers is, sal dit gesien wees. Goue glinsterende nuwe modelle is orals te sien. Mouters wat nog net in blink tydskrifte verskyn, sal volgende week in hierdie mal verkeer rondrits.

Mense drapeer hulleself naby en bo-oor en neem kiekies van hulleself by sulke motors. Vir ekstra effek, hoor jy gewoonlik die enjin se gebrul, of die polsende musiek voordat jy die blink motor raakkyk. Aan die ander hand is oorlaaide 1970 lorries met agterbakke van hout gebou en skewe aste wat krap-ry oor twee verkeerslane. My über taxi is in 2015 geregistreer, en ‘n bont plakker dekoreer elke moontlike roeskol, die vere is deurgery maar die radio werk en die drywer sit vroegoggend met die grootste glimlag en groet die bedelaars soos ou vriende.

Ons kan ietsie leer van verdraagsaamheid en ‘n blaadjie neem uit leef-en-laat-leef se boekie.

Advertisements

Share this:

Ek vat my Groen Mamba op ‘n uitstappie

 Die dag wanneer jy beginne rondreis, is die dag wat jy die eerste bladsy in jou lewensboek omblaai. Ek snoep gereeld op die internet rond vir plekke waar ek en my ‘Groen Mamba’ (SA Paspoort) visa-vry; kan besoek. Die enigste EU lid-land sonder ‘n Shengen noodsaaklikheid is Ierland! Wonderlik, ek kan ook die Rooi-taal gooi wanneer dit my pas, en met elke Guinness word hulle aksente mos makliker op die oor.

 

Sodra jy aanland op die lughawe, word jy woerts-warts met ‘n 3-maande geldige visa verwelkom. Dublin se publieke vervoer is iets om oor te kwyl, met een klein plastiek ‘liep’-kaartjie, rits jy die hele dag rond per bus, trein of trem. Ons gaan aan huis by lokale inwoners met ‘n spaar slaapkamer want dis sommer baie goedkoper as hotelle. Kyk dit neem nie veel om hierdie mense luidrugtig te kry nie, so dan wil jy nie naby ‘n hotel se watergat probeer slaap nie.

 

Dublin het mooi mense, van vêr af; maar die nonsêns wat uit daai vuilbekkies borrel is dreinwaardig. Jou ore tuit bloedrooi want vloekwoorde val uit hulle monde soos handevol sente uit ‘n ou auntie se beursie val. Mens, jy byt gereeld jou tong vas, want die ander ding wat my hare laat regop staan het, is die Here se naam, en dié van Sy moeder, wat stadig met klem, oor en oor kliphard herhaal word. Dis nie iets wat die deursnit Afrikaner sommer mak kan raak nie. Aikôna, sies! My Ma sal heeldag, iemand se bek met seep uitgeborsel het.

 

Daar is definitief Viking DNA wat nog warm tap in die Iere se bloed. As jy nou daai manne rooi onder die kraag wil hê, verwys na hulle as Britte, of noem dat “Dublin die beste Britse hoofstad moet wees”. Hulle verstik sommer in hulle bier en sal jou daar en dan; op straat uitgooi. Mense, leer hierdie puntjie voor jy aanland; Ierland het in 1922 indepensie gekry vanaf die Britse Kroon, maar Noord-Ierland is nog deel van die Engelse-koningkryk. Die manne is veglustig en sterk; elk met ‘n gemiddelde dorstigheid van ten minste 4x groot biere agter die blad. Hulle praat daar nog van “pints”.

hoor hier: goete om NIE te sê nie

In die kroeë is daar soveel verskeidenheid biere, dat jou drie-maande visa te kort is om almal te proe. Vroeg vanaf 8-uur sit die nagskof manne al reeds en slurp ‘n koue langglas bier. Manne in verf besmeerde oorpakke en hardehoed in die hand, stap gedurende middagete in die kroeg in vir ‘n koue bier. As jy na son-onder nie sitplek kry nie, moet jy maar staan en kuier. Moenie verwag om deurnag ‘n biertjie te slurp nie! Die meeste watergate se laaste rondte is 11;30pm op weeksaande, en 1-uur oor naweke. Kammatig probeer die owerhede dronkenskap op straat verminder.

 

Almal kan sing, in ‘n piepklein ‘Pub’ trek ‘n ou hier neffens jou stoel los en sing uit volle bors, ‘n ander tokkel met lepeltjies ‘n ritme, en almal luister aandagtig sy storielied. Sodra hy sit, trek ‘n ander ou los en almal sit en knik-‘n-ritme, terwyl daar agter iewers iemand op ‘n bekfluitjie begelei. Op straat staan jonges en vergete ‘rockers’ en speel en sing vir ‘n handvol munte. Orals is vroulike tokkel musiek in die wind.

 

In strate en op publieke vervoer staar ons openlik vir bloed jong Ierse meisies met lang voshare tot laag by die yogabroeke. Dis verbysterend allerdaags om tussen twee Poppies, ‘n dag ouer as 19-jaar, het hulle lag-lag sewe kinders tussen hulle. Na dag-twee het ons geweet hoe om ‘n tafel en bus sitplek te kies, vêr van die jongetjies met stootwaentjies. In jou lewe het jy nog nooit sulke onhebbelike stoutgat kindertjies gesien rondhol en skree in publieke plekke nie. Mens jeuk om jou belt los te maak, maar daarlangs is dit teen die wet om die wettertjies maniere te leer ‘op die ou manier’.

 

Oeh die kos is my dood, as dit effe reënerig is en die Noordseë se wind pluk aan jou jaspunte, beloon ek myself met ‘n Guinnesspastei. Mens kan kies en keur tussen vars vet pienk salmvis, vleis pasteie, bredies en fênsie Internasionale menu opsies met o.a. organies en vegetariese disse. Dankie tog daar is ‘n lang lys interessante plekke wat baie stap behels en die belt weer intrek.

 

Praat van stap, jy moet wakker wees, want tussen trems en fietse en busse en mense, moet mens maar bly rondkyk sonder om hakke te breek en enkels te swik. Dublin lê dik in die geskiedenis met kastele, museums, soldate, skrywers, standbeelde en uitstallings om elke hoek en draai. Enige iets ‘Nasionaal’ is heeltemal gratis om te besoek en selfs met die beste beplanning gaan jy nooit als gesien en gedoen kry nie. Die groot pobleem is tussen punt-A en punt-B is daar iewers ‘n kroeg oppad, met varsgebakte broodreuk en musiek wat jou van plan laat verander.

 

Ek kyk nou net, daar is nog vier bladsye in my Groen Mamba oop, ons kan altyd weer die Mamba vat vir ‘n ontdekkingsreis na Ierland…

Grootmens-skoene

 

Die dag het gekom dat ek eendag my eie oë uitvee en daar sit ek met ‘n man en my eie twee kinders. “Goeie gom!”, om my kinders groot te kry was ‘n 18-jaar gebedssaak. Soos vele ander het dit so bekoorlik gelyk om tog net groot te wil wees. Daar was dae wat ek my kroos vol groei en uit die huis gewens het. Ek staan verstom; hoe ouers deesdae soos slawe rondspring om die grille en giere van hulle bloedjies te verwesenlik.

 

Natuurlik lyk dit koelgat om kredietkaarte te swiep en konstabels af te skrik met motorliksense, nagmaalwyn te slurp; grootmense mog mos doen nét wat hulle wil! My meisiekind het self ook klak-klak my hoëhakskoene en sykouse getoetsloop in die gang af, my ou lipstiffie opgesnuif en haar poppe daarmee besmeer. Maar daar was duidelike grenslyne want op my beste het ek soos ‘n swanger varksog wat in ‘n pendoring getrap het aan die skree gegaan. Selfs in hierdie dag, weet my kinders ek kan enige vloermoer van hulle oordoen.

 

Ek het geen bloedkind van my in ‘n restaurant gesmeek om ‘n pienk worsie te eet nie. Hulle het gou besef, eet wat voorkom om te oorleef of dood van die honger totdat dit tyd vir aandete is. Grootmense eet die soet waatlemoen krone, en ons kinders moes die waterige skywe eet. Pa mag eerste kies watter stukkie hoender hy wil hê, en kinders mag nie hulle monde opblaas oor die benerige vlerkie waaraan daar partykeer nog haartjies vassit nie.

 

Om jou kinderjare te oorleef, moes jy as kind altyd maak soos grootmense sê. Al is jy nie vaak nie, moet jy gaan slaap as jou ma so sê, dit geld ook vir Sondagmiddag slaap. Kool moes jy eet omdat jou pa sê jy kry geen poeding met eiervla voordat jou kool nie opgeëet is nie. Ma het darem die kool op-ge-soop met witsous en weggesteek onder gesmelte rasperkaas. Nooit as te nimmer mog jy waag om in grootmens geselskap tande te tel nie, dan sê jou Ma jy moet op die daad klavierspeel vir die mense of jou splits wys.

 

En niks kan jou naarder maak as ‘n groot lepel vol Brannewyn nie. Behoed jou as jy kla van koppyn, maagseer of naargeid nie. Dan moet jy dit drink, want jou ma sê jy gaan wurms kry van speel in die sand waarin jy modderkoekies bak en sandpaaie stoot. Almal weet die werfkatte grou hulle gaatjies in die sand waarin kinders om die huis speel.

 

Die dag het gekom dat my spriete hulleself in Dublin as studente uitwoed en Namibië se rooisand agterlaat. Twee ure se vlugtyd vanaf Windhoek na RSA was effe te gewaag, toe kies hulle Dublin, ‘n hele 16-ure se vlug verder. Ons het die langpad vanuit Windhoek kom kuier by die kinders. Ons monde hang oop soos twee snoekvisse wat op die kalaharierooisand uitgespoel het.

 

Die studentekinders besef nou dis nie altyd lekker om ‘n grootmens te wees nie, inteendeel dis baie moeilik. Hulle moet self betaal vir selfone se lugtyd, die internet betalings, hoesmedisyne, fliekgeld om niks van yogabroeke en fietsslotte te noem nie.

 

My Vrystaatman en ek sit en loer en knik onderlangs vir mekaar en glimlag agter die hand oor die mond geslaan. Hulle bestel water saammet hulle etes, gaskoeldrank is boosaardig duur, pienkworsies is gif, brannewyn is bedoel vir laataand studietyd om op te warm, en hulle maak dubbeld seker die fietse is behoorlik vasgesluit. ‘n Fietsslot is immers goedkoper as om die fiets te vervang.

Dit voel iemand lees die nuwe rookwet vir my voor: my student-kinners maak ons attent op sakkerollers, vra of ons warm jasse saamdra, weier dat ons oor rooiligte die pad kruis en skud kop vir ander ouers in Dublin wat geen paplepelwet mag toepas nie.

 

Die beste tyd van jou lewe is die tyd wat jy in jou Pa se huis bly en hy vir als betaal en jou Moeder als vir jou doen uit liefde en instink. My seun luister aandagtig na sy Pa se voorstelle rakende mediese eise en die meisiekind het sopas haar eerste kredietkaart opgesnipper. Ek sluk die knop in my keel weg en wonder waar het die modderkoekietyd verbygeglip.

 

Wat makeer ons gemeenskap dat almal kinders soos puisies wil rypdruk? Ek sal dit als net so weer oordoen, met ‘n plakkie in die hand, vrywillige slaaf vir my skielik gróót kinders.

Voorvaders, skud wakker!

Aardige goete kom oor jou pad wanneer jy hierlangs in Afrika kerjakker. Tien teen een het die meeste gevalle iets te make met ‘n lokale tradisie wat ons oorbluf en nederig laat. Dis ‘n groot eer om vir ‘n geweide tradisionele begrafnis genooi te word en ‘n erge sosiale blaps om so iets van die hand te wys.

 

Sien, desjare; in Namibië, het ek my brood verdien deur kiste te bou. Sekerlik daar vandaan my beheptheid met begrafnis goete.

 

‘n Goeie vriendin word uitgenooi na die begrafnisdiens van ‘n kollega se afgestorwe moeder. Haar uitnodiging is in boekvorm, ‘n hele agt-en-veertig blaaie boek, gedruk in volkleur! Daar binne is skoolfotos, en name en kontak nommers van haar alumni, studentejare fotos, familiefotos, werksplek-en-kollega fotos, ‘n opsosommende biografie, handgeskrewe finale groetbriewe van haar kinders en kleinkinders, kerkliedere en die drie-daagse begrafnisprogram.

 

Hierdie ter aardestellingbesigheid begin met ‘n huisbesoek van die afgestorwene. Daar is geen parkeerspasie opstraat, menigte sekeuriteitswagte wat almal arms swaai en jou uitbundig welkom heet. Statig met ‘n arm vol blomme hoor jy die musiek voordat jy die huis met kermistente om die draai raaksien. Al die ander besoekers het enorme groetekaartjies, daai ou soort te vinde in onse Ouma se kartonboks op die solder met blinkertjies op. Die gaste is uitgedos in hulle beste vere en Europese leër handsakke.

 

Begrafnisse is nie stil stemmige affêrtes nie. Daar word oorverdowende pols musiek gespeel sodat die voorvaders wakker kan skud en ‘n plekkie regmaak vir nog ‘n familielid. Die grootste ontnugtering is beslis om die bejaarde afgestorwene kierts regop in die sitkamer se hoek aan te tref. Uitgedos in ‘n spierwit klok-uitskop trourok, sit sy; stok styf. Oë bot toe met erge blou eye shadow op die toe-ooglede en bloedrooi lipstiek merkbaar onder ‘n kantsluier. Gansvel-in-die-nek en hand-oor-die-mond kan jy nie help die petalje sylings met swak kieë aan te staar nie. Kennisse en familielede gaan sit langs die afgestorwene, lê ‘n hand sag neer op haar hand in spierwit satyn handskoentjie, en groet met ‘n grappie, sagte piksoentjie of fluister boodskap aan ‘n weggevalle voorvader. Daar word rondgestaan met paierborde, en glase geskink en ys bygegooi. Mens knik en loer piering-oog want die musiek blêr meëndoonloos.

 

Die volgende oggend, hervat die program in ‘n reuse kerk. Kompleet met besige waaiers, en reuse vertoon skerms waarop die fotos flits en liedere vertoon. My vriendin dra haar begrafnisgesig, uitgedos in fraai pienk, en pikante handsakkie vol sneesdoekies. Sy word heel voor as eregas tussen vreemdes in ‘n kerkbank geplaas, en steek uit soos ‘n seer vinger. Tradisie bepaal dat jy swart, rooi of wit, of ‘n kombinasie daarvan aantrek wat gepaard gaan met die afsterwe ouderdom van die afgestorwene.

Rooi en Swart waks-lap vir begrafnisse

Mense links en regs van haar groet haar vriendelik en vra uit na haar naam en familie se welstand. Tydens die Engelse erediens sing mense uit volle bors. Kore sing, haar skoolkoor, kerkkoor, vriendinne sing-koor, kollegas sing-koor, en na elke optrede kom iemand met ‘n karton dosie om, en kollekteer bydraes vir die begrafnis onkostes.

 

Kindertjies sluip na buite en hol soos goggatjies uitgelate op die grasperk rond. Neffe later word die groetbriewe in die program voorgelees deur die kinders en kleinkinders. My vriendin huil nou onbeskaamd vir die beker, die mense om haar stuur snesies aan, en gee die rukskouertjies elke dan en wan ‘n ondersteunende drukkie. Almal óm haar huil. Mans, vrouens en jongmense blaas en vee almal in reuse spierwit sakdoeke.

 

Daar word ordelik, ry-vir-ry opgestaan en statig verby die oop kis gestap. Die meeste huiwer vir ‘n oomblik, en prewel ‘n laaste seëngroet, sommiges staar, kink en stap aan. Die afgestorwene lê sag en vreedsaam in ‘n groot grys krulpruik, en sagte ligpers kiskleed. My vriendin huil nou oop-ketel en maak op vir al haar vorige woerts warts begrafnisse wat sy bygewoon het. Twee-ure later word die kis voor in die kerk deur die seuns dig gesluit. ‘n Goue sleuteltjie word plegtig aan haar wewenaar oorhandig. Die familie lyn-op en begelei die kis na die wagtende lykswa. Kalm en geweid staan die gaste op en stap ry-vir-ry na waar die kindertjies jillend op en af hol. Uitgehuil is die sonlig die mooiste ding om te sien.

 

Vandaar beweeg net die naaste familie vir die ter aardestelling, terwyl die gaste die boem-boem partytjie begin by die huis met al die krismistente en kreunende kostafels. Hier volg ‘n uitgelate deurnag okkasie, hanne in die lug gegooi, gesing en toesprake gelewer, gedans en gekuier.

Begrafnis partytjie in wit – vir ‘n 75+ jarige

 

Tradisie gee die meeste mense hierlangs ‘n lang meetstok: soms piets die stok jou katswink maar daardie selfde stok hou andere kierts regop.

Manne van anderse vere

(** fotos vanaf internet afgelaai)

Groot is my verbasing toe ‘n wild vreede man die deur voor my ooppluk en beduie ek moet instap. Ek is nie verbaas oor sy gelante gebaar nie, maar dis ‘n dames poeierkamer in ‘n inkopiesentrum, en ek vermy openbare badkamers soos griep inspuitings.

In Akkra moet mens die ongeskrewe reëls van mans weer van vooraf leer.

Hierso is alle mans bo die ouderdom van elf, totaal en al sokker gek, en ondersteun bekende Europese spanne. Daar is geen verwarring as hulle in groot troppe bymekaarkom en uitbundig rondspring en juig wanneer doele aangeteken word nie. Hulle eie span hoef nie eens te speel nie – enige lewendige sokkeruitsending sal doen. Onmiddelik na afloop van die wedstryd sit hulle die drinkding neer, en skoert huiswaarts want min van hulle het veel alkohol-lus.

 

Die mees effektiewe afpersing is wanneer ‘n vrou in trane uitbars. Ek erken ruiterlik ek het al in krokodiltrane met lopende snot en ‘n bygaande pynende kerm vanuit ‘n verknorsing gekom toe ek van die pad afgetrek is. En ja vroumens goete…enige verwysing na vroumens kwale, teaters en operasies, menstruasie pyne, oorgang jare, bloeddrukpille en jy kan letterlik sien hoe die doeane beampte wegdyns en jou handsak teruggee.

“Reguit woorde” is eenvoudig die beste raad wat ek enige iemand nuuts kan gee. Ons kompleks se swembadwater is louwarm 24/7, maar die mini-skare wat jou kom aanstaar moes ek gou ontmoedig. Die tuinier kom skielik die plante water gee, die sekeuriteitswagte kom stadig hulle rondtes stap en haak vas. Selfs die skoonmakersspan is skitterend aanwesig die oomblik as ek my handdoek oopgerol het. Dames, moenie skimp dat jy privaatheid benodig nie, moenie raad uitdeel en aanbevelings maak nie, hulle kóp dit nie. . Praat reguit, sê hulle moet weggaan en wegbly tot jy klaar geswem het.

 

“Ja” en “nee” is aanvaarbare antwoorde aan elke Jan-en-sy-maat, vir baie persoonlike vrae vra soos: “hou jy van Ghana?” Is jy getroud? Voer jy jou kat. Maar die ‘stilbly-antwoord’ is ‘n reaksie wat hierdie manne nie mee kan deel nie.

Taxi drywer: “You are looking fine today!” Antwoord: Swyg.

Pakker by Kassiere: “I want to marry your daughter!” Antwoord: Swyg

Assistant by I-shop: “I like a big-brain woman, can you teach me?” Antwoord: Swyg

 

Hierdie mense eet als en ‘banting’ is bewys die duiwel is doenig. Die eerste keer wat ‘n vreemde man my vertel het “you are so fat, and cute” het ek my inkopiewaentjie net daar gelaat en gaan tjank in die kar. Nou is ek ietwat wyser; dra ek wapperende rompe vir inkopies en hang die jeans in my kas vir weke lank. Manne hierlangs reken dis ‘n reuse kompliment om iemand te vertel hoe vet hulle is. Vet mense word gesien as gesond en welvarend, en elke tweede mens vreet hope rys en kos wat dryf in rooi palmolie asof dit hulle laaste ete op aarde sal wees.

Manne hierlangs is klokslag onthuts as hulle hoor jy het een of ander ingeneursgraad of tegniese kwalifikasie en skroom nie om te vra of jy langer jare as normaal geneem het om dit te bereik.  Hulle stel hulleself voor as “Michael, engineer-Michael” of “Larry, CA-Larry” en wees gereed om bo-oor of doodgepraat word in ‘n geselskap want vroue is mooier toe-bêk op die arm, en nog stiller in die hoek.

 

Krawatknope en rooi satynsakdoeke met snyerspakke is allerdaags. Manne wat soos poue pronk in fyngewaad en duur parfuum is aan die orde van die dag.  Hulle is nie verfyn nie, maar dring aan op die aandag wat hulle toekom. Met duur donker motor, groot oordrewe polshorlosie en goue telefone sal hulle op en af deur die restaurant stap en kliphard die een of ander besigheids transaksie bespreek. Basta met etiket en privaatheid, hy sal gesien word. Ander se status word gemeet aan die dames op 12 sentimeter hakke en aandrokke aan sy tafel, en die konjak wat hy met cola meng. Getroude mense pas bymekaar, presies dieselfde lap is gebruik vir hulle uitrustings, insluitende die 4 kinders se rokke en hemde.

Manne se hare en hardebaard word so te sê poenskop geskeer. Fênsie golwe en strepies word kunstig tot op ‘n paar millimeter gekap en gestyl. Ekstra wollerigheid op die kop is ‘n teken van swaar tye en die rede dat jy ‘n haarkapper nie kan bekostig nie. Dieselfde geld vir ‘n vuil motor. Jy über eerder as wat jy met ‘n vuil motor rondrits.

 

Ek reken ons kan rebelleer teen die goete wat ons so ‘anders’ vind, maar in die geheim waardeer ons die order van hierdie ongeskrewe reëls.  Maar ek verstaan hoe moeilik dit is om in ‘n ander land en vreemde kultuur nie oopbek te bly staar nie.

 

Nou ja, toe stap ek fluks in daardie openbare badkamer in, sit nuwe lipsel aan en storm onder ‘n minuut weer uit, verlig daar’s geen teken van die gelante heer nie.

Blinde liefde en trou-brille

Op skool in Pretoria het ‘n kranige rugbyspeler vanaf die Landbouskool annerkant Brits my knieë lam gehad.  Naweke en vakansie tye het hy in Pretoria by sy eie Pa kom kuier en dan kon jy die wit van my Ma se oë van vêr raakkyk.  Daardie Landbou-seun het na-skool by die polisiemag aangesluit, maar hy was geweeg en te liggevind.

Skooltyd was daar twee soorte jongmeisies; dié wat oortuig was hulle gaan trou op die Rif woon en twee kinders baar voordat hulle vyf-en-twintig is, en dié wat vêr van die ouerhuis wil gaan swot en reis tot tyd se stof hulle spore uitwis.  Op daardie stadium was ek nogals op die draad oor watter kant ek verkies.

My gryskoppie Pa het geweet sy meisiekind sal eendag op trou staan.  Lank voordat sy silwerdraad geknip is, het my Pa sy eie wysighede met my gedeel.  Noudat ek self groen koring op die land het, herroep ek weer sy slimmigheid.

• Moenie die nar trou nie, trou die ou wat jou laat skaterlag.

Die kinkel lê daarin dat die nar sy snaaksighede  met die wêreld om hom wil deel, en dat , in tyd, al sy afgesaagde grappies jou sal verveel. Narre verdra nie dat iemand snaakser as hulle voorkom nie, sal jou giggel en lag aftrap en kritiseer.

Die skaterlag ou, sal ingestel wees om ten alle koste, jou klokkie helder lag te hoor.  Hy sal uit sy pad gaan om jou dag op te vrolik, soms ten spyte van homself ‘n aap van homself maak, alles vir die aanhoor van jou lag.  Kies die ou wat jou humorsin snap, wat jou snork-giggel se audio wil vasvang op sy telefoon en oor en oor speel en homself daarin verluister. Soek na die ou wat jou so hard laat lag dat jou sye wil bars, jy jouself wil nat piepie, en lag dat die trane loop.

• Daar moet merke aan sy hande en kneukels wees.

Straaltjies oor fietskettings en speke wat merke aan sy hande gelaat het wys dat hy darem self iets iewers probeer regmaak het.  Dit sal handig te pas kom wanneer daar muurproppe en stofsuiersakke vervang moet word.  Skrape van skaatsplankry en biltongmessnymerke verraai ‘n buitelewe waar die lewens grense effe getoets is. Niks kan meer vreet aan die siel as ‘n bleeksiel wat net in Jan Tuisbly se karretjie wil ry nie.

Merke oor die kneukels wys daarop dat hy nie geskroom het om iewers sy man te staan nie.  Of hy nou bloedneus weggestap het of nie, is nie ter sprake nie.  Daar sal ‘n dag kom wanneer hy weer sy man moet staan, of dit is om jou eer te beskerm of wat ookal, eerder man as muis.

Growwe hande is nie vir almal nie, maar voordat jy hom trou, moet hy ten minste een groot hoop hout met ‘n byl opkap.  Hoe hy die eelte en blase aan sy hande verdra sal boekdele oor hom as mens verklap.  Is die blase so eina dat hy skielik nie eens ‘n eier kan oopbreek nie? Moet jy moet net troos en troetel en regstaan, Kattie los die slapgat!  As siekte of kwale oor sy lewenspad kom, gaan jy weer bontstaan. Of vat hy die eina soos ‘n regte man, kap aan soos elke dag sonder ‘n gekerm van beendere? As hy ‘n paar dae later eenvoudig die droeë velle sit en aftrek, of bekommerd is die growigheid krap jou sagte vel – is hy die trousoort.  Die lewe is rof, mense skuur aan mekaar van tyd tot tyd.

• Is hy pou of padda?

Dis nie net in feëverhale dat vrouens paddas soen nie.  Paddas dink daars geen wese in hierdie wêreld wat kan kersvashou met sy prinses nie. Sy’s perfek in elke moontlike manier;  die moesie wat net-net vanuit die sonrokkie loer, die kreukel oor haar voorkop as sy bekommerd is, die sagtheid van haar dy en die knak van haar enkel, als perfek in plek, net soos dit hoort.

Poue is effe meer uitgeslape. Hul pronkvere is aanvanklik verblindend, pragmooi en jy kan jou geluk nie glo dat jy in dié man se visier beland het nie.  Poue het ‘n manier om jou te vertel hoe manlik, pragmooi, slim, wêreldwys en  ambisieus hulle is.  Hulle gee voor vir ‘n wyle jy is pragtig, maar heimlik is hy oortuig met tyd sal hy wel kan verbeter op elke aspek van jou fatsoen.  Eendag uit die bloute wys hy jou daarop dat hy swartknoppies oor jou neusbrug bespeur het, en dat ‘n gesigsbehandeling dit gou kan uitsorteer.  Tussen vriende by ‘n braaivleistafel staar hy openlik met openlike afsku na die tjoppie wat jy ingeskep het en vra sommer kliphard hoe lank jy dink jou boude in die nuwe jeans kan inpas as jy daai bord kos in het.  Poue is self nie altyd perfek nie, maar soos kraai se kind, versamel hy mooi blink goete wat die aandag van hom aflei. Mooi mouter, prag huis en blink toekoms sal als eendag alles aardse goete wees wat hy bô jou verkies.  Mettertyd sal jy net nog ‘n versamelstuk word, wat van tyd afgestof en in publiek vertoon en vertroetel word, maar tuis word jy afgeskeep en word jy heeltyd herinner dat jy jou plek moet ken.  Pasop, my kind – raak ontslae van ‘n pou en pluk sommer byvoorbaat al sy pronkvere uit.

 

Sien die liefde is mos blind, maar trou is die bril.

Ek het toe nie my polisieman getrou nie maar ‘n oulike Vrystaat-man met diep kyk en swaar sugte. Hy’s geen nar nie, en staan gereeld sy vuiste en bol wanneer hy homself inhou. Hy’s beslis my padda-prins!

Nou moet ek net hoop my dogter is ook so kieskeurig soos haar Ma…